नागपूरमध्ये रुजू आणि प्रलंबित खटला
मे २००५ मध्ये शुक्रवारी सायंकाळी पुण्याचा चार्ज सोडल्यानंतर बाय curtailing joining period लगेच सोमवारी सकाळी नागपूरच्या कोर्टाचा चार्ज घेतला. बघतो तर काय एक केस मागील सहा महिन्यांपासून आरोपींच्या बयानासाठी (Cr P C sec 313) प्रलंबित होती. प्रश्नावली देखील टाईप करून तयार होती. सर्व साधारण पणे त्या स्टेजला केस पोहचल्यावर, पुढील पंधरा दिवसात त्याचा निकाल लागायला पाहिजे होता.
लग्नाचा व्हिडिओ आणि साक्षीपुरावे
व्हेकेशन सुरू होते. बोर्डावर तुरळक केसेस. मागचा पुढचा विचार न करता केसचा अभ्यास करून लगेच आरोपींचे बयान नोंदवले. पुरावा म्हणून त्यात लग्नाचा व्हिडिओ दाखल होता. तो बघून त्याच्या नोंदी माझ्या पूर्वाधिकाऱ्यांनी लिहून ठेवल्या होत्या. युक्तिवाद सुरू होण्यापूर्वी मी देखील तो व्हिडिओ टीव्हीवर सरकारी वकील श्री. नरसपुरकर साहेब, आरोपी, त्यांचे वकील श्री. प्रकाश नायडू साहेबांच्या उपस्थितीत पाहिला. त्यातील दोन महत्त्वाच्या नोंदी मीही निशाणी क्र. १ वर लिहिल्या.
आरोपी क्र. १ ते ५ अनुक्रमे नवरा (खाजगी ड्रायव्हर), सासरा (Asstt Sub Inspector), सासू, जेठ (हवालदार), ननंद (तिचाही पती हवालदार). लग्न ९ महिन्यांपूर्वीचे. दोन्ही नागपुरी. लग्नात स्कूटर, सोन्याची वजनदार चेन मिळाली नाही म्हणून सर्व आरोपी नाराज होते. त्यांच्याकडच्या लोकांनी नवरीकडून दिलेल्या भोजनावर बहिष्कार घातला होता. फोटो अल्बममध्ये, त्यांचा जेवतानाचा एकही फोटो नव्हता. व्हिडिओ सुद्धा तसाच. लग्नानंतर होम सप्तपदीच्या वेळेस फिर्यादीने (मयत नवरीची आई) नवऱ्याच्या हातात सोन्याची चेन दिली असता नवऱ्याने ती आपल्या हाताच्या पंजावर ठेवून, हवेत दोन वेळा उचळली होती आणि कमी वजनाची आहे म्हणून फिर्यादीच्या अंगावर भिरकावली होती. ती बाब व्हिडिओ शूटिंगमध्ये स्पष्ट दिसून आली होती. या बाबी खूप बोलक्या होत्या. निकालपत्राच्या कामी आल्या होत्या.
लग्नाच्या दुसऱ्या दिवशी फिर्यादी आरोपींच्या घराशेजारी चक्कीवर गेली होती. तिच्या सांगण्यावरून चक्कीवाल्याने (साक्षीदार) आरोपी क्र. १ ला हाक मारून चक्कीवर बोलावले होते. फिर्यादीने आपल्या शबनम बॅगेतून एक जाड पाकीट काढून, आरोपी क्र. १ ला, चक्कीवाल्यासमोर दिले होते. त्यात काय होते हे त्याला माहिती नव्हते. फिर्यादीचे म्हणणे होते की त्यात रोख रु. ३५००० का अशीच एक रक्कम होती. स्कूटरसाठी. बँकेतून पैसे काढल्याची नोंद पास बुकात होती. या सर्व गोष्टींची मदत डॉट कनेक्ट करण्यासाठी फार महत्त्वाच्या होत्या.
हुंडाबळी आणि खटल्याचा निकाल
मयत आठ महिन्यांची गरोदर असताना तिला माहेरी नेण्यासाठी तिचे वडील आले होते. ती जेव्हा तिच्या बेडरूममधून बाहेर आली तर तिच्या नवऱ्याने तिला थोबाडीत, जोराने मारून परत बेडरूममध्ये ढकलले होते आणि तिच्या वडिलांचा अपमान करून घराबाहेर हाकलून दिले होते.
दोन तासानंतर फिर्यादीला फोन आला की तिची मुलगी बेडरूममध्ये जळाली असून तिला मेयो (सरकारी हॉस्पिटल) मध्ये दाखल करण्यात आले आहे. फिर्यादी, तिचा नवरा तिथे पोहोचले परंतु ९९% जळून तिची मुलगी आठ महिन्यांच्या गर्भासह मेली होती. बेडरूममध्ये अपघाताने जळून जाण्यास सहाय्य करणारी कोणतीही वस्तू नव्हती.
फिर्याद दाखल केली गेली की गरोदर मुलीला आरोपींनी जाळून मारले. आरोपींना अटक झाली, केस जे. एम. एफ. सी. च्या कोर्टात दाखल होऊन, सेशन कमिट झाली. दोषारोप झाल्यावर फिर्यादी, तिचा नवरा, चक्कीवाला, वैद्यकीय अधिकारी, तपासणी अधिकारी इत्यादी लोकांच्या साक्ष झाल्या होत्या. युक्तिवाद सुरू असताना, आरोपींनी एक चाल म्हणून बोहरी वकील मिस नफीसा रोशनचेही वकीलपत्र दाखल करून तिलाही नायडू वकिलांसह उभे केले होते. तेव्हा न्याय देवतेच्या डोळ्यांवर पट्टी बांधून होती हे ते विसरले होते.
तिसऱ्या चौथ्या दिवशी मी बोलका (Speaking) निकाल दिला. सुमारे १६-१७ पानांचा. जबर शिक्षा ठोठावली. दुसऱ्या दिवशी सगळ्या वर्तमानपत्रात पहिल्या पानावर आरोपींच्या फोटोसह ठळक बातम्या.
उच्च न्यायालय आणि सर्वोच्च न्यायालयाचा निकाल
त्या केसच्या निकालाच्या आठव्या-नवव्या दिवशी माननीय पी. डी. जे. कासवा साहेबांनी दुपारी मला त्यांच्या चेंबरमध्ये बोलावून मे उच्च न्यायालयातून आलेली रिट दाखवली आणि सांगितले: बोहरी साब आपने कैसा जजमेंट दिये? आठही दिनमें आरोपी छुट गये. अभी तो पेपरबुकभी यहीं पर है मी काय उत्तर देणार? मे उच्च न्यायालयाचे त्या आरोपींना निर्दोष मुक्तता केल्याचे जेमतेम दोन पानाचे जजमेंट मी त्यांच्या हाती देत म्हणालो : सर मै क्या बोलु? आपही मेरा जजमेंट पढ लिजीये. त्या जजमेंटमध्ये what is meant by cruelty ही व्याख्या ठळक अक्षरात एका पॅरात नोंदवून, साक्षीदार क्र. १ ते ५/६ कोण आहेत हे दोन दोन ओळीत नमूद करून no legal cruelty is proved अशा कंक्लुजनवर “Therefore, accused are acquitted.” सांगून पहिले अपील रेकॉर्ड टाइममध्ये संपले होते.
फिर्यादीने मे सर्वोच्च न्यायालयात दुसरे खाजगी अपील दाखल केले. राज्य शासनानेही आपले स्वतंत्र दुसरे अपील दाखल केले. नंतर खाजगी अपील स्टेट अपीलमध्ये merge करण्यात आले होते. माननीय सुधा मिश्रा सरांच्या डिव्हिजन बेंचने ते मंजूर करून माझा निकाल कायम ठेवला होता. त्या निकालाची माहिती मी २०११-१६ मुंबईला असताना माझे परम मित्र श्री. सादिक साहेबांनी दिली होती कारण आरोपींना अटक करून तुरुंगात पाठवण्यासाठीचे वॉरंट त्यांच्याच सहीने गेले होते. ते वर्कोहोलिक असल्याने, त्यांनी तीनही निकाल लगेच वाचून काढले होते.
माझ्या निकालाचे पहिले सोळा परिच्छेद फुल स्टॉप, कॉमासह (what is prosecution case n details of witnesses) जसेच्या तसे ना सर्वोच्च न्यायालयाच्या निकालपत्रात आहे. नंतरचे परिच्छेदांमध्ये त्यांची पूर्ण कारण मीमांसा आहे.
नरसपुरकर साहेबांनी सदर केस अत्यंत चिकाटीने चालवल्याचे मला आजही आठवते. फिर्यादीने मुलीच्या, जन्म घेऊ पहात असलेल्या तान्ह्याच्या आत्म्याच्या शांतीसाठी सर्वस्व पणाला लावले होते. आरोपींना बचावासठी एकही पळवाट उपलब्ध नव्हती. त्यामुळे करणीचे कडवे फळ खाल्यावाचून सुटका नव्हती. वाईट एकच वाटते की आरोपी क्र. २ सासरा मयत झाल्यामुळे त्याचा वॉरंट न बजावता हु हु ची पु पु शेऱ्यासह परत आला होता.
असाच एक, पुण्यातील अडीच मर्डरचा, दुसऱ्या कोर्टात अर्धवट चाललेला खटला, माझ्या कोर्टात ट्रान्स्फर होऊन आला होता. नेक्स्ट टाइम.
Author Profile
-
B A, LL B
Practised at Shahada, Dist Dhule (Now : Nandurbar) June 1985 to July 1990.
Appointed as a JMFC and CJ JD on 16.8.1990 at Wardha.
Thereafter transferred to Hinganghat, Gangapur, Mallapur, Nandura, Dahanu.
CJ SD Palghar
Adhoc D and S Judge Pune, Nagpur, Satara
City Civil Judge Mumbai
Family Court Judge Mumbai
Principal Family Court Judge Nagpur
Retired on superannuation on 31.5.2018
Appointed as a Member, Mah Electricity Regulatory Commission from 6.6.2018 to 31.5.2023
Thoroughly enjoyed Mediation Work in Family Courts at Mumbai, Nagpur.
Now camping at Dallas, Austin in Texas.
