साध्या कारावासाची तीव्रता
1993 मध्ये आम्ही JOTI ला असताना सेंट्रल जेलला भेट दिली होती. सक्त मजुरी शिक्षा पावलेल्यांना त्यांच्या कुवतीनुसार काम दिले जाते, त्यातून ते अर्थार्जन करतात, तर साध्या कारावासाची शिक्षा मिळालेल्यांना कोणतेही काम नाही असे बघायला मिळाले. याचा अर्थ साध्या कारावासाची शिक्षा ही सक्त मजुरीपेक्षाही खतरनाक असल्याची मला अनुभूती झाली. त्यामुळे नंतर मी दिलेल्या साध्या मजुरीच्या शिक्षा म्हणजे सक्त मजुरीपेक्षाही वाईट. केवळ एक दिवस काहीही करू नका, बंदीवासात राहा, कळेल की वक्त कटते नहीं कटता!
मुंबई कोर्टातील अनुभव
कुठे नव्हे ते मुंबईला बघायला मिळाले. पेंडिंग केसेस सुद्धा रेडी विथ A B C D फाईल. तेव्हा एका नारकोटिक ड्रंक अँड ड्रायव्हिंगच्या केसमध्ये निकाल देताना लक्षात आले होते की डी फाईली सुद्धा सुरुवातीपासून वाचलेली असावी.
अपघाताची घटना आणि न्यायालयीन प्रक्रिया
30 जानेवारी 2010 ची ती घटना. आरोपी पंचविशीतील, हिंदी सिनेतारका रंजीताची प्रतिकृती. अमेरिकन पासपोर्ट धारक. वडील डॉक्टर. दुसऱ्या दिवशी अमेरिकेला जाणार होती. शेवटचा दिवस, मित्रासोबत आपल्या BMW मध्ये इकडे तिकडे सैर सपाटा. मध्यरात्रीच्या सुमारास परत येत असताना, पेट्रोलिंगवर असलेल्या पोलीस पथक ई ला गाडी ठोकली. दोन पोलिसांचा मृत्यू, चार लोकांना जखमी करण्यास कारणीभूत ठरली. पोलीस गाडी, टॅक्सीला डॅमेज केले होते. BMW उलटी होऊन सुलटी झाली होती. पुढचे दोन्ही चाक एक्सेलसह तुटून बाहेर आले होते. देव तारी, त्याला कोण मारी. आरोपीला साधा ओरखडाही आला नव्हता. निकालपत्रात मी लिहिले होते:
The accused was miraculously saved. She didn’t receive even a single scratch. Who knows, if d credit goes to the manufacturer of the car.
आरोपीने नारकोटिक सेवन करून, बेदरकारपणे गाडी चालवल्याचे आरोप होते. केस माझ्या कोर्टात चालली होती.
डी फाईलचे महत्त्व आणि मीडियाची भूमिका
मी डी फाईल युक्तिवादानंतर चाळली होती. आरोपीचे जामीन तिच्या ड्रायव्हरनेच घेतले होते. जामीन अर्जात लिहिले होते की नेमक्या त्याच दिवशी ड्रायव्हरची मुलगी आजारी पडल्याने त्याला हॉस्पिटलमध्ये जावे लागल्यामुळे आरोपीनेच दिवसभर कार चालवली आणि हा अपघात घडला होता. शिक्षा देताना मी या गोष्टी ध्यानात घेतल्या होत्या मात्र शिक्षेची मात्रा तसुभरही कमी केली नव्हती. नियतीचा खेळ लक्षात यायला त्याची मदत झाली होती.
युक्तिवादाच्या वेळी कोर्टात किमान वीस मीडियावाले होते. कोर्ट हॉल मोठा असल्याने ऑल वेअर इझीली अकोमोडेटेड. मी त्यांना कोणत्याही प्रकारे रोकटोक केली नव्हती. प्रोटोकॉल पाळून, त्यांनी शांतपणे केवळ नोट्स घेतल्या होत्या.
डी फाईलमध्ये आढळून आले होते की पहिल्या रिमांडच्या वेळी, मेट्रोपोलिटन मॅजेस्ट्रेट कोर्टात मीडियावाल्यांना लांब राहण्याचे आदेश देण्यात आले होते. त्यांनी मे उच्च न्यायालयात रिट करून तो आदेश रद्द करवून घेतला होता. OMG… मी त्यांना मनाई केली असती तर मे उच्च न्यायालयाचा अपमान झाला असता. सबब केस हाताळताना ती पूर्णपणे वाचली गेली पाहिजे.
जजमेंट नेहमीप्रमाणे मी डायसवरच डिक्टेट केले होते. सकाळी अकरा ते एक. तेव्हा तर आणखी जास्त मीडियावाले. सगळ्या राष्ट्रीय वर्तमानपत्रात, मीडियावर लगेच त्याची प्रसिद्धी झाली होती. तो खटला माझ्यासाठी खूप चॅलेंजिंग होता.
Author Profile
-
B A, LL B
Practised at Shahada, Dist Dhule (Now : Nandurbar) June 1985 to July 1990.
Appointed as a JMFC and CJ JD on 16.8.1990 at Wardha.
Thereafter transferred to Hinganghat, Gangapur, Mallapur, Nandura, Dahanu.
CJ SD Palghar
Adhoc D and S Judge Pune, Nagpur, Satara
City Civil Judge Mumbai
Family Court Judge Mumbai
Principal Family Court Judge Nagpur
Retired on superannuation on 31.5.2018
Appointed as a Member, Mah Electricity Regulatory Commission from 6.6.2018 to 31.5.2023
Thoroughly enjoyed Mediation Work in Family Courts at Mumbai, Nagpur.
Now camping at Dallas, Austin in Texas.
