कोणती लाट कोणती तरंगनारी वस्तू किनाऱ्यावर पोहोचवेल, याची शाश्वती नसते. काही आठवणी मनाच्या खोलवर दडून जातात आणि मग अचानक कोणत्यातरी निमित्ताने त्या पुन्हा ताज्या होतात. काल दिलीप देशपांडे साहेबांनी एक व्हिडिओ शेअर केला आणि त्याच लाटेने मला एक जुनी घटना आठवली.
नवीन न्यायालयीन कक्ष आणि बंदिस्त अलमारी
साताऱ्यात दुसऱ्या मजल्यावर माझे कोर्ट होते. शेजारीच हर दिल अजीज भरड साहेब आणि एन. के. मोरे साहेब यांचे कोर्ट. दुपारच्या सुट्टीत आमची चहा-पानाची वेळ म्हणजे अक्षरशः पंचपक्वानांची मेजवानी असायची. आम्ही सगळेच त्या वेळेची आतुरतेने वाट पाहायचो. आमच्या न्यायाधीश डॉ. लक्ष्मी राव मॅडम, ज्या त्या वेळी प्र. जि. न्या. होत्या, त्यांच्या कोर्टाशेजारील कोर्ट रिकामे झाल्यावर मला तिथे स्थलांतरित करण्यात आले.
नवीन जागा प्रशस्त होती—मोठे चेंबर आणि त्याच्या बाजूलाच तेवढेच मोठे अँटी-चेंबर. तिथे सहा-सात मोठ्या गोदरेजच्या सीलबंद अलमारी उभ्या होत्या. त्या पाहून मला उत्सुकता लागली – या अलमारीत नक्की काय असेल?
अलमारी उघडली आणि विस्मृतीत गेलेले दस्तऐवज समोर आले
या अलमारींच्या चाव्या हॉनरेबल लक्ष्मी राव मॅडम यांच्याकडे होत्या. मी त्यांच्याशी चर्चा करून, रजिस्ट्रारांच्या उपस्थितीत अलमारी उघडण्याचा निर्णय घेतला.
जेव्हा त्या अलमारी उघडल्या, तेव्हा आतला नजारा पाहून मी थक्क झालो. विस वर्षांपूर्वी शिपाई आणि क्लर्क पदांसाठी आलेले अर्ज, शेकडो Self-addressed लिफाफे, ई-पेपरच्या गड्ड्या—सर्व काही जशाच्या तसं तिथेच होतं!
यानंतरच्या कालखंडात या पदांसाठीच्या सर्व प्रक्रिया पार पडल्या होत्या, उमेदवारांची नेमणूक झाली होती, काहींना पदोन्नतीही मिळाली होती. एवढेच नव्हे, तर याच पदांसाठीच्या काही नवीन भरती प्रक्रिया देखील पूर्ण झाल्या होत्या. अशा परिस्थितीत, या विसरलेल्या फाईली आणि अर्जांना तिथेच धूळ खात पडू देण्यात काहीही अर्थ नव्हता.
व्यवस्थापन आणि योग्य विल्हेवाट
यथोचित प्रक्रिया पार पाडून या सर्व दस्तऐवजांची योग्य विल्हेवाट लावली. त्यानंतर इतरही कोर्टातील अशा सीलबंद कपाटांची तपासणी केली आणि अनेक कपाटे जी उत्तम स्थितीत होती, ती न्यायालयीन इतर विभागांच्या उपयोगात आणली.
माझ्या अँटी-चेंबरमधील ही कपाटे हटवल्यानंतर तेथील जागा अधिक मोकळी आणि प्रशस्त झाली. याशिवाय, तिथे साठवून ठेवलेले शेकडो पोस्टल स्टॅम्प्स आणि अनेक न वापरलेले पाकिटे न्यायालयीन कार्यासाठी पुन्हा वापरण्यात आली.
शिकवण – नियोजन आणि व्यवस्थापनाचे महत्त्व
ही घटना मला एक मोठा धडा शिकवून गेली. जसे स्वयंपाक सुरू करण्यापूर्वी गृहिणी घरातील आवश्यक वस्तूंची व्यवस्थित जुळवाजुळव करून घेते, तसेच नवीन जागेवर गेल्यावर आपणही प्रथम त्याठिकाणी काय आहे आणि काय बदल आवश्यक आहे, हे समजून घेतले पाहिजे.
✅ अनावश्यक गोष्टींचा भार कमी केल्यास कार्यक्षमता वाढते.
✅ जुन्या साधनसामग्रीचा योग्य उपयोग करून संसाधनांची बचत करता येते.
✅ कोर्ट किंवा कोणत्याही कार्यालयीन व्यवस्थापनात नियोजन महत्त्वाचे असते.
शेवटची आठवण…
या घटनेमुळे एक गोष्ट अधोरेखित झाली – काळ कितीही पुढे सरकला, तरी नियोजन आणि व्यवस्थापन यांचा ताळमेळ लावल्यास प्रत्येक गोष्ट योग्य ठिकाणी आणि योग्य वेळी उपयोगात आणता येते.
Author Profile
-
B A, LL B
Practised at Shahada, Dist Dhule (Now : Nandurbar) June 1985 to July 1990.
Appointed as a JMFC and CJ JD on 16.8.1990 at Wardha.
Thereafter transferred to Hinganghat, Gangapur, Mallapur, Nandura, Dahanu.
CJ SD Palghar
Adhoc D and S Judge Pune, Nagpur, Satara
City Civil Judge Mumbai
Family Court Judge Mumbai
Principal Family Court Judge Nagpur
Retired on superannuation on 31.5.2018
Appointed as a Member, Mah Electricity Regulatory Commission from 6.6.2018 to 31.5.2023
Thoroughly enjoyed Mediation Work in Family Courts at Mumbai, Nagpur.
Now camping at Dallas, Austin in Texas.
Latest entries
- March 26, 2025Down the Memory LaneDown the Memory Lane: विस्मृतीत गेलेल्या दस्तऐवजांचा शोध
- March 23, 2025Down the Memory LaneDown the Memory Lane: ‘वर्मा’चा स्पर्श!
- March 23, 2025Down the Memory LaneDown the Memory Lane: स्मृतींचे बुमरँग
- March 23, 2025Down the Memory LaneDown the Memory Lane: The Art of Brevity in Justice ⚖️
