‘तारीख पे तारीख’ आणि वकिलांची परीक्षा
मी आणि माझे मित्र आर. डी. सौंदनकर नुकतेच १९९१ च्या सुरुवातीला हिंगणघाट येथे जॉईन झालो होतो. माझ्याकडे लार्जली सिव्हिल, त्यांच्याकडे क्रिमिनल काम होते.
तेथील एक वकील साहेब फक्त तारीख पे तारीख घेत. एकही दावा, केस चालवायचे नाव नाही. पंधरा वीस दिवसात आमच्या ते लक्षात आल्यावर आम्ही त्यांना सरळ सहा महिन्याच्या तारखा दिल्या. पुढील दोन तीन आठवड्यात त्यांची डायरी साडेपाच महिन्यांसाठी खाली खट…. ठणठणगोपाळच म्हणा की!
हे त्यांच्या लक्षात उशिराने आले. ते आमच्याकडे आले आणि तक्रार वजा गाऱ्हाणे मांडले की: “साहेब आपण माझी प्रॅक्टिसच बंद करू इच्छिता का काय?”
साहजिकच, आमचा तसा मुळीच इरादा नव्हता. परंतु गोष्ट without any boxing त्यांच्या ध्यानात आल्याने, नंतर गाडी रुळावर व्यवस्थित धावायला लागली होती.
तेच वकील साहेब माझ्या कोर्टात जेव्हा पहिल्यांदा मनाई हुकुमाच्या अर्जाच्या कामी युक्तिवादासाठी आले तेव्हा ते सर्वप्रथम दारातच उभे राहिले. त्यांच्या कारकुनाने A I R वगैरे पन्नास एक सायटेशन्सने भरलेल्या दोन मोठ्या पिशव्या आणल्या, तेव्हाच ते आत आले. पाच मिनिटे सर्व सायटेशन्स डायस समोर, वकिलांच्या टेबलावर मांडण्यात घालवली.
मी यस सर म्हणून त्यांना सांगितले असता, ते म्हणाले: “सर, ही सर्व सायटेशन्स या कामी दाखल करायची आहे.”
मी म्हटले: “No issues, you begin please.”
मला ते चाचपडून पाहत होते. माझी परीक्षा घेत होते. पाणी किती खोल आहे, बघत होते. मी जर धारातीर्थी पडलो असतो तर पुढे तीन वर्षांपर्यंत त्यांच्या कारकुनाला त्या पिशव्यांची ने आण करावी लागली असती. मागे वळून पाहता, आज वाटते की त्या व्यायामाला ते माझ्यामुळे मुकले.
बाय द वे त्या दिवशी, त्या वकील साहेबांनी आपले युक्तिवाद एकही सायटेशन सादर न करता, दहा पंधरा मिनिटांत संपवले होते.
आशीर्वाद आणि आठवणी
आमच्या टेन्युअरचे पहिले स्टेशन जेवढे मजेशीर होते, तेवढेच नंतरची सर्व स्टेशने होती. मी आणि माझे मित्र श्री सौंदणकर सुरुवातीचे दहा महिने, महिन्यातून एकदा, माननीय निरखी साहेबांनी दिलेल्या रविवारी किंवा दुसऱ्या/चौथ्या शनिवारी जाऊन त्यांना पे रिस्पेक्टला भेटायला जायचो. त्यांना भेटल्यावर सह जिल्हा न्यायाधीश खर्चे साहेब (as then he was), अतिरिक्त जिल्हा न्यायाधीश (कै बागडे साहेब ), Hons CJsSD (पाथाडे साहेब, देशमुख साहेब), CJM (नांदेडकर साहेब), JMFCs (सौ तुळळणकर मॅडम, विजय कुलकर्णी साहेब) यांना प्रत्येकी वीस पंचवीस मिनिटे भेटायचो, आशीर्वाद घ्यायचो. चहा पाणी, कांदा, भजी, कोणाकडे तरी एक जेवण! त्या सर्वांचे ऋण, कधी फेडले जातील, सांगता येत नाही. परतीच्या प्रवासात आमच्या अडचणी सुटलेल्या असत, त्यांचे अनुभव आमच्या शिदोरीत असत.
चार मिनार आणि एक ॲश ट्रे
जाता जाता:
सौंदणकर साहेब चार मिनारचे दर्दी होते. ते माझ्या घरी आले तेव्हा बघितले की ते चार मिनारच्या राखेसाठी, माचिसच्या डबीतील काड्या टेबलावर, राख डबीत, डबीतील राख गटारीत, परत काड्या पूर्वस्थानी डबीत.
सायंकाळी बाजारातून येताना माझी पत्नी ॲश ट्रे घेऊन आली. दुसऱ्या दिवसापासून, सौंदणकर साहेब घरी आले की ॲश ट्रे त्यांच्या समोर.
आम्हा दोघांची मे १९९३ मध्ये बदली होईपर्यंत तो ॲश ट्रे वापरला गेला. मागील ३१ वर्षांपासून तो शोकेसमध्ये एखाद्या खडूस भाडेकरू प्रमाणे जागा बळकावून आहे.
२०१४-१५ च्या सुमारास मी जेव्हा त्यांची मुलगी सोनूच्या लग्नात ठाण्याला हजेरी लावली तेव्हा त्या ॲश ट्रे चे पैसे वसूल झाले. सौंदणकर साहेबांनी लग्नाच्या डायसवर त्यांच्या व्याहींशी माझी ओळख करून देताना ॲश ट्रे चा किस्सा सांगितला की: “बोहरी साहेब सिगारेट ओढत नाही परंतु माझ्यासाठी त्यांनी ॲश ट्रे विकत आणला होता.”
Author Profile

-
B A, LL B
Practised at Shahada, Dist Dhule (Now : Nandurbar) June 1985 to July 1990.
Appointed as a JMFC and CJ JD on 16.8.1990 at Wardha.
Thereafter transferred to Hinganghat, Gangapur, Mallapur, Nandura, Dahanu.
CJ SD Palghar
Adhoc D and S Judge Pune, Nagpur, Satara
City Civil Judge Mumbai
Family Court Judge Mumbai
Principal Family Court Judge Nagpur
Retired on superannuation on 31.5.2018
Appointed as a Member, Mah Electricity Regulatory Commission from 6.6.2018 to 31.5.2023
Thoroughly enjoyed Mediation Work in Family Courts at Mumbai, Nagpur.
Now camping at Dallas, Austin in Texas.